Najkrótszy dzień w roku – data, przyczyny i długość dnia
Najkrótszy dzień w roku, 21 grudnia, to nie tylko początek astronomicznej zimy, ale też fascynujące zjawisko astronomiczne! Nachylenie osi Ziemi o 23,5 stopnia względem Słońca sprawia, że półkula północna otrzymuje najmniej światła, skutkując zaledwie 7-8 godzinami dnia w zależności od regionu Polski. Dowiedz się, dlaczego dzień jest najkrótszy na północy kraju, a noc najdłuższa, i jak szybko dni zaczynają się wydłużać po 21 grudnia. Przeczytaj artykuł, aby zrozumieć ten naturalny cykl i przygotować się na powrót Słońca!
Ważne informacje

- Najkrótszy dzień w roku przypada na 21 lub 22 grudnia, a w 2024 roku będzie to 21 grudnia.
- Nachylenie osi Ziemi o 23,5 stopnia względem orbity wokół Słońca jest przyczyną różnej długości dnia i nocy.
- W Polsce najkrótszy dzień trwa od 7 godzin i 10 minut (na północy) do 8 godzin i 15 minut (na południu).
- Po 21 grudnia dni stopniowo się wydłużają, a noce skracają, ponieważ półkula północna zbliża się do Słońca.
- Eliptyczny kształt orbity Ziemi również wpływa na ilość otrzymywanego światła słonecznego.
Najkrótszy dzień w roku – data i przyczyny
Najkrótszy dzień w roku, zwiastun astronomicznej zimy, przypada na przesilenie zimowe – zazwyczaj 21 lub 22 grudnia. W 2024 roku będzie to 21 grudnia.
Sekret tej krótkiej doby tkwi w nachyleniu osi Ziemi. Nasza planeta jest przechylona o około 23,5 stopnia względem orbity wokół Słońca. To właśnie ten kąt sprawia, że półkule Ziemi otrzymują różną ilość promieni słonecznych w ciągu roku.
W czasie przesilenia zimowego półkula północna znajduje się najdalej od Słońca, co skutkuje najkrótszym dniem i najdłuższą nocą w roku. Proste, nieprawdaż?
Kiedy przypada najkrótszy dzień w roku?
Najkrótszy dzień w roku przypada 21 lub 22 grudnia. W 2023 roku był to 21 grudnia, choć dokładna data może się nieznacznie różnić w zależności od lokalizacji.
Ruch Ziemi wokół Słońca jako przyczyna najkrótszego dnia
Najkrótszy dzień w roku, przesilenie zimowe, to efekt dwóch głównych czynników.
Orbita Ziemi
Po pierwsze, orbita Ziemi wokół Słońca ma kształt elipsy, co wpływa na ilość otrzymywanego przez nas światła słonecznego.
Nachylenie osi Ziemi
Po drugie, nasza planeta jest nachylona względem swojej osi o 23,5 stopnia. To nachylenie powoduje, że w okolicach 21 lub 22 grudnia półkula północna znajduje się najdalej od Słońca, a promienie słoneczne padają na nią pod bardzo ostrym kątem.
To minimalizuje ilość światła dziennego, sprawiając, że dzień jest najkrótszy w całym roku.
Długość dnia i nocy w najkrótszym dniu
Najkrótszy dzień w Polsce to kwestia geograficzna – jego długość zależy od regionu. Na dalekiej północy trwa zaledwie około 7 godzin i 10 minut, podczas gdy na południu trwa około 8 godzin i 15 minut, czyli o godzinę i 5 minut dłużej.
Różnica wynika z kulistości Ziemi i kąta, pod jakim padają na nią promienie słoneczne. To oznacza, że noc na północy jest znacznie dłuższa, trwająca ponad 16 godzin, a na południu nieco krótsza.
Ile trwa najkrótszy dzień w Polsce?
W Polsce najkrótszy dzień trwa od 7 godzin i 10 minut do 8 godzin i 15 minut, w zależności od regionu.
Na północy, w miejscowościach takich jak Łeba czy Władysławowo, dzień jest najkrótszy – około 7 godzin i 10 minut.
Im dalej na południe, tym dzień jest dłuższy; w Zakopanem trwa on już około 8 godzin i 15 minut.
Różnica ta wynika z szerokości geograficznej naszego kraju.
Czas trwania nocy podczas najkrótszego dnia
Najkrótszy dzień w roku w Polsce oznacza wyjątkowo długą noc – ponad szesnaście godzin ciemności. To naturalne zjawisko, które znacząco wpływa na nasz rytm dobowy. Możemy odczuwać większe zmęczenie i spadek nastroju. Ciemność i jej długość wpływają na nasze samopoczucie, ale warto pamiętać, że to normalny cykl natury.
Zmiany długości dnia po najkrótszym dniu
Po najkrótszym dniu w roku, 21 grudnia na półkuli północnej, powoli, lecz wyczuwalnie, zaczynamy odzyskiwać utracone światło. Słońce każdego dnia wschodzi nieco wcześniej i zachodzi później, wydłużając godziny słonecznej kąpieli.
A wszystko to dzięki nachyleniu osi naszej planety względem orbity wokół Słońca – proste, prawda?
Kiedy zaczyna przybywać dnia?
Po 21 grudnia, w dniu najkrótszego dnia w roku, dni zaczynają się wydłużać. Już po świętach wyraźnie widać, jak szybko rośnie ilość dziennego światła – każdy kolejny dzień jest jaśniejszy.
Dlaczego dni stają się dłuższe, a noce krótsze?
Po najkrótszym dniu w roku, zazwyczaj 21 lub 22 grudnia, Ziemia kontynuuje swoją podróż dookoła Słońca. Nachylenie jej osi o 23,5 stopnia to klucz do zmiennych pór roku – wpływa na ilość promieni słonecznych docierających do poszczególnych półkul. Od 22 grudnia półkula północna stopniowo zbliża się do Słońca, a dni stają się coraz dłuższe, wypierając krótkie noce. Słońce coraz wyżej wznosi się nad horyzontem, a jego promienie padają pod coraz większym kątem. To niby drobna zmiana, lecz ma ogromne znaczenie.